Niejeden kredytobiorca pod koniec miesiąca zagląda na swoje konto bankowe, gdzie w podsumowaniu wydatków widnieje kwota raty kredytu. Świadomość, że pieniądze z tego tytułu będą ubywać z rachunku przez następne 5, 10 albo nawet 20 lat może popsuć humor nawet najbardziej pogodnemu klientowi. Jednakże zawsze istnieje możliwość nadpłacania zobowiązania. Pozwala to szybciej uwolnić portfel od wydatków ratalnych, ale też realnie zaoszczędzić.
2023-08-18
Tak, wcześniejszą spłatę kredytu umożliwia klientom polskie prawo. Można tego dokonać w dowolnym momencie. Klient jest uprawniony do częściowej albo całkowitej wcześniejszej spłaty kredytu. Jeżeli chodzi o kredyt hipoteczny, to odpowiedni zapis znajduje się w art. 38 ust. 1 Ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym. Natomiast w przypadku kredytu gotówkowego moc ma art. 48 ust. 1 Ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim.
Mówiąc o wcześniejszej spłacie kredytu hipotecznego, zawsze trzeba mieć na myśli tylko te zobowiązania, które zostały zaciągnięte z celem sfinansowania zakupu nieruchomości, przy czym w księdze wieczystej tejże nieruchomości została ustanowiona hipoteka na rzecz banku. Technicznie rzecz biorąc - nadpłata wygląda bardzo prosto. Klient w dowolnym momencie przelewa kredytodawcy kwotę wyższą niż wynosi pojedyncza rata.
Jeżeli, przykładowo trzeba spłacić jeszcze 100 000 zł, a klient nadpłaci zobowiązanie dokładnie taką kwotą, to wówczas nastąpi całkowita spłata kredytu hipotecznego. Wówczas nie trzeba się przejmować kolejną ratą. W następnym miesiącu budżet domowy zostanie odciążony, a z księgi wieczystej nieruchomości będzie można wykreślić zapis o hipotece.
Natomiast częściowa spłata kredytu hipotecznego, to (jak sama nazwa wskazuje) nadpłata zobowiązania w części. Przykładowo zostaje do zapłacenia 200 000 zł, a klient nadpłaca kwotą 50 000 zł. Co się wówczas dzieje? Może się ziścić jeden z dwóch scenariuszy:
Do klienta należy wybór czy szybciej spłaci zobowiązanie, czy też zdecyduje się na mniejsze raty co miesiąc.
Można śmiało stwierdzić, że dla znakomitej większości klientów taki ruch będzie opłacalny. W przypadku przedterminowej spłaty kredytu hipotecznego w całości, hipoteka zostaje zdjęta z nieruchomości, a więc możesz dowoli dysponować swoim domem czy mieszkaniem - włącznie z jego sprzedażą z zyskiem dla Ciebie. A jeśli dokonasz częściowej wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego, to szybciej uwolnisz się od tego długu, co pozwoli Ci chociażby na szybsze wzięcie nowego kredytu - hipotecznego albo gotówkowego.
Czy zatem nadpłata może być nieopłacalna? Warto wiedzieć, że nadpłatę rozsądnie jest wykonywać wtedy, gdy jest się w posiadaniu wolnego kapitału. Jeżeli do końca spłacania kredytu pozostał Ci rok albo dwa lata, a na swoim koncie masz kilkadziesiąt tysięcy złotych oszczędności, to rozważ czy nie lepiej już poczekać do końca okresu kredytowania i spłacać zobowiązanie zgodnie z harmonogramem, a swój wolny kapitał nie przeznaczyć na intratną inwestycję.
Poza tym istnieje ryzyko powstania dodatkowych kosztów, jeśli nadpłata nastąpi zbyt wcześnie. Bank, zawierając umowę kredytową z klientem ma prawo ustalić prowizję za wcześniejszą spłatę kredytu hipotecznego, jeśli ta nastąpi w ciągu pierwszych 3 lat kredytowania. Wprawdzie wysokość prowizji nie jest zbyt duża, gdyż może wynieść maksymalnie 3% spłaconej kwoty, ale mimo wszystko warto wiedzieć, że taka opłata może być nałożona na klienta.
Wygląda to bardzo podobnie do nadpłaty kredytu hipotecznego. Klient, chcąc dokonać wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego, po prostu wpłaca ustaloną przed siebie sumę pieniężną na rzecz kredytodawcy. Jeśli chce się zdecydować na całkowitą spłatę kredytu gotówkowego, to wówczas spłaci 100% pozostającej kwoty, a jeśli zapłaci mniej, to dokona częściowej nadpłaty. Oczywiście wybiera skrócenie okresu kredytowania albo obniżkę rat.
Decydując się na wcześniejszą spłatę kredytu gotówkowego zmniejszasz swoje comiesięczne wydatki. Warto zwrócić uwagę na fakt, że dla wielu osób spłata zobowiązania wiąże się ze stresem i obciążeniem psychicznym. Znacznie swobodniej jest żyć ze świadomością, że nie ciąży na Tobie obowiązek regulowania długu. Nadpłatę można też traktować jako pewien rodzaj zabezpieczenia na wypadek nagłego i niespodziewanego pojawienia się w przyszłości znaczniejszych potrzeb finansowych, co wiązałoby się z koniecznością zaciągnięcia kolejnego kredytu.
Zarówno w przepisach przytoczonej już Ustawy o kredycie hipotecznym jak i Ustawy o kredycie konsumenckim jest mowa o tym, że w przypadku nadpłaty zobowiązania bank musi zwrócić klientowi odsetki, nawet jeśli te zostały już zapłacone. Działa to tak samo w przypadku spłaty całości kredytu jak i jego części. Jest tak dlatego, że odsetki to opłata, którą klient ponosi za czas, w którym korzystał ze środków finansowych udzielonych przez bank. Skoro więc ten czas ulega skróceniu, to kredytodawcy nie należą się odsetki za ten właśnie czas.
Zgodnie z tym, co zostało już omówione - aby skrócić okres kredytowania, należy wpłacić pieniądze tytułem nadpłaty zobowiązania, a następnie wybrać taki skutek nadpłaty. W dużej części banków można to zrobić przy pomocy bankowości internetowej, na swoim koncie, w zakładce gdzie widnieje opcja spłacania kredytu. Nadpłata w mniejszej kwocie może poskutkować nieznacznym skróceniem okresu spłaty - np. nadpłata wartością kapitałową dwóch rat może spowodować skrócenie o dwa miesiące. Natomiast wyższe sumy, np. stanowiące równowartość kapitału dla czterdziestu rat mogą spowodować, że spłacisz kredyt 3 lata i 4 miesiące szybciej.
Jak już zdążyliśmy wspomnieć - częściowa nadpłata jest jak najbardziej możliwa. Nie ma tutaj minimalnego wymogu kwotowego. W związku z tym teoretycznie możesz nadpłacić zobowiązanie nawet w kwocie 100 zł. Pytanie, czy takie działanie ma większy sens? Wydaje się, że najbardziej opłacalnym sposobem wcześniejszego spłacania kredytów jest przekazanie na ten poczet znaczniejszego kapitału.