Co to jest zdolność kredytowa?
Zdolność kredytowa jest elementem decydującym o możliwości uzyskania kredytu. Jednakże zarówno banki, jak i instytucje finansowe stosują własne algorytmy do jej wyliczenia. W związku z czym zdolność kredytowa może mieć różny poziom w zależności od banku lub firmy pożyczkowej, w której procedowany jest wniosek kredytowy. Zatem brak zdolności kredytowej w jednym banku nie przekreśla możliwości uzyskania finansowania w innym banku. Nie mniej nie zmienia to faktu, że zdolność kredytową bada się w celu sprawdzenia wiarygodności finansowej klienta.
Aspekty wpływające na zdolność kredytową
Zdolność kredytową bada się poprzez analizę takich czynników jak
-
dochody potencjalnego kredytobiorcy.
-
Okres uzyskiwania dochodów i ich źródło.
-
Aktualne zobowiązania finansowe wobec banków i firm pożyczkowych, które pomniejszają kwotę wolnych środków niezbędnych do utrzymania siebie i rodziny. I do których należą limity na kartach kredytowych. Dostępne pułapy w ramach linii odnawialnych w rachunku. I inne widoczne w Biurze Informacji Kredytowej aktualnie posiadane kredyty i pożyczki.
-
Na zdolność kredytową wpływa także wysokość miesięcznych kosztów utrzymania związanych z ilością osób, które są na utrzymaniu osoby wnioskującej o kredyt.
-
I koszty utrzymania gospodarstwa domowego związane ze stałymi opłatami typu czynsz, prąd, rachunki za usługi telekomunikacyjne itp.
Jak liczona jest zdolność kredytowa?
Badanie zdolności kredytowej jest procesem złożonym. Obejmuje ona wydolność formalnoprawną, która pozwala na zyskanie pewności, że potencjalny kredytobiorca może zawrzeć ważną umowę o kredyt. Jest to etap, w którym weryfikowany jest wiek klienta. Złożony przez niego wniosek kredytowy, a także źródło dochodu, jego forma i okres zatrudnienia.
Drugą częścią procesu jest weryfikacja możliwości kredytobiorcy pod kątem merytorycznym. Jest to faza badania obejmująca czynniki osobiste i ekonomiczno-finansowe. I dzieli się na szczegółową analizę jakościową i ilościową oraz scoring.
Obliczanie zdolności kredytowej — analiza jakościowa
Analiza jakościowa jest elementem badania zdolności kredytowej, w którym rozpatrywane są aspekty mogące mieć wpływ na terminowość spłaty zobowiązania. Analiza jakościowa obejmuje badaniem wiek oraz stan cywilny osoby wnioskującej o kredyt. Ilość osób na utrzymaniu, wykształcenie oraz status majątkowy.
Szczegółowemu badaniu podlega także historia kredytowa, a w szczególności terminowość regulowanych zobowiązań lub ewentualnych opóźnień w spłacie.
Zdolność kredytowa — analiza ilościowa
Analiza jakościowa uwzględnia wysokość miesięcznych dochodów w stosunku do całkowitych miesięcznych kosztów utrzymania w tym stałych wydatków na rachunki oraz spłatę posiadanych kredytów. I pozwala ona na określenie wysokości wolnych środków finansowych.
W skład analizy jakościowej wchodzi również badanie źródła dochodu i jego stabilności. Jest to faza, w której weryfikowane są kwalifikacje zawodowe, staż pracy, a także forma zatrudnienia, specyfika i długość prowadzonej działalności gospodarczej bądź rodzaj dochodów uzyskiwanych z ZUS lub KRUS.
Scoring elementem obliczania zdolności kredytowej
Scoring jest natomiast punktową metodą pomagającą obliczyć zdolność kredytową. Do oceny przyjmuje się wartości z zakresu od 192 do 631 punktów. Ocena ta jest dodatkowo prezentowana w postaci przyznawanych od 1 do 5 gwiazdek. Przy czym wyższa nota oznacza większą zdolność kredytową. I zwiększa szansę na otrzymanie pozytywnej decyzji kredytowej.
Scoring jest badaniem obejmującym także dotychczasową historię kredytową. Terminowość w zakresie spłaty zobowiązań, tendencji do korzystania z produktów kredytowych oraz skłonności do transcendowania przyznanych limitów na kartach kredytowych i liniach odnawialnych w ROR.
Wysoki scoring jest składową, która zwiększa prawdopodobieństwo uzyskania kredytu na lepszych warunkach.
Z kolei przy niskim scoringu bank może wydać negatywną decyzję kredytową. Przyznać kredyt w obniżonej kwocie lub przy zastosowaniu wyższej marży kredytowej, z czym wiąże się większe oprocentowanie kredytu i niższa zdolność kredytowa.
Jak sprawdzić swoją zdolność kredytową?
Przed złożeniem wniosku kredytowego do banku warto obliczyć zdolność kredytową we własnym zakresie, by uzyskać informację dotyczącą możliwej do uzyskania kwoty. Warto w tym celu skorzystać z narzędzia, jakim jest kalkulator zdolności kredytowej dostępny na stronach poszczególnych banków, a także na zaufanych portalach poświęconych tematyce świata finansów.
Jednakże, aby sprawdzić swoją zdolność kredytową, należy w pierwszym kroku zweryfikować historię kredytową na podstawie raportu z Biura Informacji Kredytowej, by do kalkulatora wprowadzić wszystkie aktualne zobowiązania. Jest to bardzo istotna czynność, dzięki której żadne zobowiązanie jak np. limity na kartach kredytowych nie zostaną pominięte. I dzięki której kalkulator zdolności kredytowej pozwoli na dokładne wyliczenie zdolności kredytowej i wskaże maksymalną kwotę kredytu możliwą do uzyskania.
Ponadto przed podjęciem decyzji o wyborze banku warto skorzystać z porównywarki kredytów gotówkowych lub hipotecznych celem wyboru najkorzystniejszej propozycji. Bardzo ważnym elementem przy wyborze oferty jest oczywiście całkowity koszt kredytu ujęty w RRSO. Jest to niezmiernie ważny aspekt zwłaszcza przy staraniach o kredyt hipoteczny, który jest zobowiązaniem praktycznie na całe życie.
Weryfikacja zdolności kredytowej przez bank
Uzyskanie finansowania od banku jest zawsze poprzedzone badaniem zdolności kredytowej klienta. Banki sprawdzają zdolność kredytową rozpoczynając od potwierdzenia tożsamości kredytobiorcy. Dlatego bez względu na fakt czy wniosek jest składany w oddziale banku, czy też przez aplikację bankową należy okazać dowód osobisty.
Do składanego wniosku kredytowego należy również dołączyć dokument potwierdzający zarówno źródło, jak i wysokość uzyskiwanych dochodów. W zależności od wewnętrznych procedur poszczególnych banków i genealogii uzyskiwanych dochodów może to być:
-
zaświadczenie o dochodach i zatrudnieniu, wystawione przez pracodawcę.
-
PIT-11 łącznie z potwierdzeniem wpływu wynagrodzenia za pracę za ostatni miesiąc lub za okres trzech ostatnich miesięcy.
Natomiast w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy cywilno-prawnej bank weryfikując zdolność kredytową, może zażądać zaświadczenia o zatrudnieniu lub umowy zlecenia bądź umowy o dzieło.
Bank oblicza zdolność kredytową również na podstawie:
-
weryfikacji historii kredytowej w BIK i BIG.
-
I na podstawie rewizji wydatków obejmujących miesięczne koszty utrzymania i aktualny stan zadłużenia.
-
Badaniu podlega też wiarygodność klienta na podstawie punktacji w BIK, a w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą również w BIG-u.
Kalkulatory internetowe
Darmowy internetowy kalkulator zdolności kredytowej jest narzędziem stosunkowo prostym w obsłudze. Wystarczy bowiem wprowadzić do niego wymagane dane takie jak:
-
wysokość miesięcznych dochodów,
-
ilość osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego, które są na utrzymaniu kredytobiorcy.
-
Wysokość miesięcznych kosztów utrzymania,
-
limity na kartach kredytowych,
-
raty kredytów z bieżących zobowiązań.
-
Oczekiwany okres spłaty
-
i nominalne oprocentowanie kredytu.
Po wprowadzeniu powyższych danych kalkulator zdolności kredytowej pomoże obliczyć zdolność kredytową i wskaże maksymalną możliwą do uzyskania kwotę kredytu.
Jednakże należy pamiętać, że korzystanie z internetowego kalkulatora zdolności kredytowej służy jedynie pozyskaniu orientacyjnych informacji dotyczącej możliwości pozyskania finansowania. W związku, z czym wyliczona przez narzędzie zdolność kredytowa jest również orientacyjną. I może się różnić od zdolności kredytowej wyliczonej przez bank.
Czy można dostać kredyt bez zdolności kredytowej?
Kredyt gotówkowy podobnie jak kredyt hipoteczny czy inne produkty kredytowe jest udzielany przez bank tylko i wyłącznie przy odpowiednio wysokiej zdolności kredytowej. W związku z czym otrzymanie kredytu gotówkowego bez zdolności kredytowej w banku nie jest możliwe.
Przy niskiej zdolności kredytowej lub przy całkowitym jej braku istnieją dwa rozwiązania. Pierwszym z nich są działania, które pozwolą zwiększyć zdolność kredytową. Drugim rozwiązaniem może być wnioskowanie o pożyczkę pozabankową.
Jednakże przy wyborze drugiej możliwości należy dokładnie przeanalizować swoją sytuację finansową i bezpieczeństwo spłaty zobowiązania w terminach określonych umową. Ponieważ brak terminowej spłaty pożyczki pozabankowej wiąże się w wielu przypadkach z dużo wyższymi kosztami. I dodatkowo zawsze istnieje ryzyko popadnięcia w spiralę zadłużenia niemożliwą do uregulowania.
Natomiast przy wyborze pierwszej opcji należy podjąć kroki zmierzające do podwyższenia zdolności kredytowej.
Jak poprawić swoją zdolność kredytową?
Niska zdolność kredytowa może ulec poprawie dzięki zwiększeniu miesięcznych dochodów. Spłacie przynajmniej części bieżących zobowiązań. Rezygnacji z kart kredytowych lub poprzez zmniejszenie dostępnych na nich limitów. Wystąpienie o kredyt ze współkredytobiorcą, który dodatkowym dochodem spowoduje, że zdolność kredytowa ulegnie poprawie.
Perspektywą na możliwość uzyskania kredytu gotówkowego jest również wybranie produktu kredytowego, w którym obowiązują raty równe. Wprawdzie raty malejące mogą być kuszącą propozycją. Jednakże bank w trakcie badania może uznać, że zdolność kredytowa jest zbyt niska, by mogła pokrywać początkowe najwyższe raty.
Kolejnym czynnikiem wpływającym na zdolność kredytową klienta jest czas trwania umowy kredytowej. Wprawdzie dłuższy okres kredytowania podnosi koszty związane z dłuższym okresem spłaty kredytu. Jednakże maksymalny okres spłaty może znacząco wpłynąć na wysokość miesięcznej raty.
Ponadto dokonując wyboru banku i produktu kredytowego należy dokładnie przeanalizować koszty kredytu, które uwzględnia Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania. Ponieważ, im niższe RRSO, tym niższe koszty. I co za tym idzie niższe raty i większe szanse na to, aby uzyskać większą kwotę kredytu.
Zdolność kredytowa w przypadku kredytu hipotecznego
W przypadku osób starających się o kredyt hipoteczny kluczowym elementem jest badanie hipertrofii finansowej. Ponieważ przy obecnej inflacji sama zdolność kredytowa nie jest dla banku gwarancją wieloletniego terminowego spłacania zobowiązania. Ocenie zdolności kredytowej podlega zatem analiza finansowa. Bada ona czy nadwyżki pieniężne pozostające po uregulowaniu wszelkich zobowiązań i kosztów utrzymania pozwalają na terminowe regulowanie zobowiązania. I dodatkowo mają poziom, który pozwala na pozytywną ocenę zdolności udźwignięcia ewentualnych podwyżek oprocentowania. I co się z tym wiąże kwotowego wzrostu rat.
W związku z tym korzystanie z samego kalkulatora zdolności kredytowej może nie być wystarczające do uzyskania obiektywnej zdolności kredytowej. Dlatego w kredycie hipotecznym obliczenie zdolności kredytowej za pomocą narzędzia, jakim jest kalkulator zdolności kredytowej, powinno uwzględniać również zapas finansowy, który pozwoli uchronić się przed potencjalnymi skutkami inflacji.
Sprawdzenie zdolności kredytowej można również przekazać wykwalifikowanemu doradcy kredytowemu. Z uwagi na fakt, iż zajmując się na co dzień pomocą w załatwianiu wszelkich formalności przy kredycie hipotecznym, jest on w stanie sprawdzić zdolność kredytową. I najlepiej ocenić, w którym banku są największe szanse, aby uzyskać większą kwotę kredytu hipotecznego.